Müzik Sektörü Sözlüğü: Her Sanatçının Bilmesi Gereken +80 Terim

Hem yeni başlayan hem de uzun süredir profesyonel olarak çalışan müzisyenler, müzik sektörünün kendine ait bir dili olduğunu bilir. Sektör jargonunu bilmek, kariyerinde bilinçli kararlar vermek için önemli bir başlangıç noktasıdır. Bu yüzden bildiklerini genişletmen veya hafızanı tazeleyebilmen için kolayca başvurabileceğin bir müzik terimleri sözlüğü hazırladık. Sözlük tanımlarının çoğunda daha ayrıntılı bilgilere ulaşabileceğin bağlantılar, konuyla ilgili uzman röportajları veya online dinleme, kayıt ve dağıtım gibi müzik alanlarına ilişkin belirli alt sözlükler bulunmaktadır.

360 Deal (360 Anlaşma) : Plak şirketi ile sanatçı arasında imzalanan; plak şirketinin, sanatçının hem kayda alınmış müziklerinden veya canlı gösterilerinden hem de elde ettiği diğer gelirlerden yüzde aldığı sözleşme. Sanatçının gelir akışını tamamen kapsadığı için 360 olarak adlandırılan bu sözleşme türü, yayınlanan müziklerin yanı sıra genellikle resmi ürünler, turneler, yayıncılık, sponsorluklar ve daha fazlasını içerir.

A&R : "Artists and Repertoire" yani "Sanatçılar ve Repertuvar" ifadesinin kısaltması olan A&R, plak şirketlerinde veya müzik yayıncılarında yeni yetenekleri keşfetmekten ve şirket adına sözleşme imzalamaktan sorumlu olan bölümün adıdır. A&R, sanatçının sözleşmesi devam ettiği sürece kariyerini yönlendirmek için de çalışır. Daha Fazla : How Emerging Artists Can Stand Out with A&R Reps (Yeni Sanatçılar A&R Temsilcileriyle Nasıl Öne Çıkabilir?)

Sanatçı Menajeri : Bir sanatçının veya grubun kariyerinin mümkün olduğunca başarılı olmasını sağlamaktan sorumlu yönetici. Yönetici, sanatçının profesyonel kararlarına rehberlik eder ve iş anlaşmaları için temsilci ve danışman olarak hizmet sunar. Daha fazla bilgi: What You Should Look for in a Manager (Bir Menajerde Araman Gereken Özellikler)

Avans : Bir sanatçıya plak şirketi veya yayıncısı tarafından, sözleşme imzalandığında veya özellikle kayıt süreci için ödeme yapmak üzere verilen ön ödeme. Avanslar genellikle telafi edilebilir, yani sanatçı, müziklerinden orijinal avans tutarını karşılayacak kadar gelir elde edene kadar plak şirketinden veya yayıncıdan daha fazla para almaz.

Big Three (Üç Büyükler) : Müzik sektörünün en büyük üç plak şirketi olan Sony Music Entertainment, Universal Music Group ve Warner Music Group anlamına gelir.

Blanket License (Tam Lisans) : Genellikle bir icra hakları kuruluşu (PRO) tarafından verilen ve bir tüzel kişiliğe, hak sahibinin kataloğundaki herhangi bir şarkıyı belirli bir süre boyunca çalma izni veren lisans. Tam lisans kullanan şirketler TV ve radyo istasyonlarını, restoranları, sosyal ağları ve akış hizmetlerini içerebilir.

Digital Service Provider (Dijital Hizmet Sağlayıcı - DSP) : Dijital sesi tüketicilere ulaştıran dinleme platformu (örneğin Spotify) veya çevrimiçi mağaza.

DAĞITIM TERİMLERİ : Daha fazla bilgi edin

EP : "Extended play" yani "kısa çalar" ifadesinin kısaltması EP, tam uzunluktaki standart bir albümden önemli ölçüde daha kısa olan "mini albümlere" verilen addır. EP'ler genelde üç ila altı şarkı içerir.

EPK : "Electronic press kit" yani "elektronik basın kiti" anlamına gelen EPK, bir sanatçının veya yayıncının, sanatçının kariyerinin ve en yeni çalışmalarının özetini sunmak için gazetecilere, radyo DJ'lerine, plak şirketlerine, rezervasyon acentelerine vb. gönderdiği varlıkları içeren dijital tanıtım paketidir. Varlıklar genelde sanatçıya ait biyografi, tanıtım resimleri, güncel single'lar ve videolar, sosyal medya bağlantıları ve sanatçının dinleme, satış ve radyo istatistiklerinin önemli noktalarını içerir ("one sheet" veya "tek sayfa" terimine de bakabilirsin).

CANLI MÜZİK TERİMLERİ : Daha fazla

LP : "Long play" yani "uzun çalar" teriminin kısaltması olan LP, tarihsel olarak 12 inçlik fonograf kaydına atıfta bulunur. Ancak günümüzde, yaklaşık 40 dakika veya daha uzun olan herhangi bir tam uzunluktaki albüm anlamında kullanılmaktadır.

PAZARLAMA TERİMLERİ : Daha fazla

Resmi Ürün : Konserlerde veya online platformlarda hayranlara satılmak üzere sanatçının tasvirini, logosunu veya diğer tescilli tasarımını içeren üründür. Hemen hemen her şey resmi ürün olabilse de genellikle sunulan resmi ürünler arasında giyim ürünleri, posterler, çıkartmalar, düğmeler ve plak, kaset veya CD gibi fiziksel müzik kayıtları bulunur. Daha Fazla: Fan Study: Merch Edition

Metaverse : Kullanıcıların dijital avatarlar olarak birbirleriyle ve çevreyle etkileşime girebildikleri üç boyutlu bir alan gibi görünmek üzere tasarlanmış sanal dünya. Örneğin kullanıcıların Spotify Island'ın tadını çıkarabileceği Roblox gibi.

NFT : Değiştirilemez belirteç. NFT, mülkiyeti blok zinciri aracılığıyla izlenen benzersiz bir dijital koleksiyondur. Müzik NFT'leri türünün tek örneği veya sınırlı sayıda olabilir ve özel kayıtlar ile görselleri içerebilir.

One Sheet (Tek Sayfa) : Bir sanatçının yeni müziğini öne çıkaran ve biyografisini, istatistiklerini ve başarılarını özetleyen tek sayfalık belge. Medyaya, tanıtımcılara veya sanatçı için konser düzenleyerek, sanatçıyla röportaj yaparak veya müziklerini çalarak sanatçının kariyerini ilerletebilecek herkese verilir.

Performance Rights Organization (Performans Hakları Kuruluşu - PRO) : Bestecilerin ve diğer hak sahiplerinin, müzik eserleri halka açık olarak yayınlandığında veya çalındığında performanstan elde edilen gelirden telif almalarını sağlayan bir organizasyon. PRO'lar müzik eserleri için de lisans verir. Amerika Birleşik Devletleri'nde PRO'ların arasında ASCAP, BMI, SESAC ve GMR yer alır. ABD dışında bu işlevi yerine getiren kuruluşlar Performans Hakları Derneği olarak bilinir. Daha Fazla: ASCAP Q&A (ASCAP Soru-Cevap), BMI Q&A (BMI Soru-Cevap)

Per Diem : Latince'de "günlük" anlamına gelen per diem, genellikle sanatçıya turne sırasındaki yemek gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak için verilen ödemedir.

KAYIT TERİMLERİ : Daha fazla

Şarkı Tanımlayıcıları : Bir müzik eserinin temel meta verilerinin parçası olan 5 ana kod bulunur: IPI şarkı yazarını veya besteciyi tanımlar, ISWC müzik eserini tanımlar, ISRC belirli bir kaydı tanımlar, IPN müzik eserini icra edenleri tanımlar, ISNI ise diğer dört kodu birbiriyle ilişkilendirir. Daha Fazla: How to Fine-Tune Your Song Metadata to get Paid (Gelir Elde Etmek için Şarkının Meta Verilerini Nasıl Ayarlayabilirsin?)

BESTECİLİK TERİMLERİ : Daha fazla

Split Sheet (Bölünmüş Sayfa) : Bestecilik sürecinde kimin ne yaptığını ve her bir tarafın, telif ücretinin yüzde kaçının hakkına sahip olduğunu tanımlayan belge.

DİNLEME TERİMLERİ : Daha fazla